Cappuccino, koffie verkeerd of latte macchiato; veel mensen houden van koffie met melk. En meer en meer mensen kiezen voor koffie met plantaardige melk. Omdat dit een duurzamer alternatief is dan koemelk. Maar hoe groot is het verschil? We gebruiken een case van onze klant Barista Company om de impact van de soorten melk met elkaar te vergelijken.
Barista Company is een cateringbedrijf dat op allerlei evenementen mensen blij maakt met een kopje koffie. Voor hun cappuccino's en caffé lattes gebruiken ze als basis een espresso shot; deze zetten ze met 10 gram koffie. In een cappuccino gaat vervolgens 150 ml melk en in een caffé latte 200 ml.
De impact van koffie
Om de impact hiervan te bepalen, rekenen we met emissiefactoren. Dit zijn waardes die weergeven hoeveel CO2-emissies bij een bepaald product of activiteit horen. Soms zijn die emissiefactoren te vinden in een database, soms moet je deze factoren zelf berekenen.
De emissiefactor van 1 kg koffie is 8,1 kg CO2-equivalent (bron: Ecoinvent v3.8). Dit betekent dat 1 kg “droge” koffie een impact van 8,1 kg CO2-eq heeft.
10 gram koffie heeft dus een impact van 81 gram CO2-eq.
CO2-eq is de wereldwijde standaard maat om broeikasgas-emissies in uit te drukken, dit is gebaseerd op het Global Warming Potential van het gas. Koolstofdioxide, lachgas, methaan enz. worden hier allemaal in uitgedrukt; zo kun je de klimaat-impact makkelijk onderling vergelijken. En de impact van verschillende broeikasgassen bij elkaar optellen. Lees meer hierover in ons kennisbank artikel"Hoe zit het ook alweer met CO2".
Note: alle impact-cijfers in dit artikel zijn afkomstig uit ons onderzoek, voor vragen kun je terecht bij onze LCA-expert Nata Dovgalenok.
De impact van melk: koe, soja en haver
Waar komt de impact van melk vandaan? Deze ontstaat tijdens de productie, verwerking en transport van de betreffende melksoort. Het gaat dan bijvoorbeeld om de impact die hoort bij allerlei agrarische machines (voer-systemen, melkmachines, machines om het land te bewerken enz.) en machines om de melk te pasteuriseren, verpakken, te koelen enz.
Het proces om koemelk, havermelk of sojamelk te maken verschilt erg. En daarom is het verschil in impact ook groot.<br>
We zetten de impact voor je naast elkaar:
- 1 Liter havermelk heeft een klimaat-impact van 0,3 kg CO2-eq (Oatly)
- 1 Liter sojamelk heeft een klimaat-impact van 0,7 kg CO2-eq (Ecoinvent v3.8)
- 1 Liter koemelk heeft een klimaat-impact van 1,8 kg CO2-eq (Ecoinvent v3.8).
Havermelk heeft dus de laagste klimaat-impact: de impact is maar liefst 6x kleiner dan van koemelk.
.webp)
Dus, wat is de impact van je cappuccino?
Laten we naar de totale impact van de koffie en de verschillende melk varianten kijken.
Nog even op een rijtje
Cappuccino = 10 gram koffie + 150 ml melk
Café Latte = 10 gram koffie + 200 ml melk
De 10 gram koffie wordt met 30 ml water tot een espressoshot gezet.
Het kost 0,085 kWh om 1 liter water te koken, voor 30 ml komt dit uit op 0,00255 kWh..
Bij 1 kWh “gemiddelde” Nederlandse stroom hoort een emissie van 0,328 kg CO2-eq.
Daarmee draagt de verbruikte energie om de espresso te zetten 0,8 gram CO2-eq bij.
In de tabel hierboven zie je de totale impact van een cappuccino en een caffé latte, voor elk van de drie melkvarianten.
De case: Barista Company
Barista Company is een cateringbedrijf dat je kunt inhuren voor evenementen. De koffie trucks, counters en barista's van Barista Company zijn te vinden op (zakelijke) evenementen, beurzen, conferenties, festivals en feesten in heel West-Europa.
Barista Company heeft ons gevraagd om de CO2-voetafdruk van het jaar 2022 te berekenen; dit was 195 ton CO2- eq. Het grootste deel van deze impact ontstond in de zogenaamde scope 3 emissies; broeikasgassen die indirect vrijkomen voor de productie van het product, in dit geval je kopje koffie.
47% van deze Scope 3 emissies kwam van koemelk. Barista Company heeft in 2022 30774 liter koemelk verbruikt, waar een impact van 56 ton CO2- eq door is ontstaan.
Om haar totale impact te verkleinen gaat Barista vaker havermelk gebruiken. In overleg met de opdrachtgever kan havermelk de standaard worden waarmee cappuccino’s en café lattes gezet worden.
Als Barista Company 50% van alle koemelk zou vervangen door havermelk, verkleint de organisatie haar CO2-voetafdruk met 12%; van 195 ton CO2- eq naar 171 ton CO2- eq.
Chris van Eldijk, Barista Company: “De evenementensector is een sector met een grote milieu-impact. En Barista Company schenkt elk jaar meer dan een miljoen kopjes koffie; ga maar na hoeveel koffie en ingrediënten daarvoor nodig zijn. En hoeveel afval hierbij ontstaat. Daarom wilden we graag weten wat onze impact is, zodat we onze verantwoordelijkheid kunnen nemen. Door de berekeningen van Hedgehog Company weten we waar onze impact ontstaat, en kunnen we deze gaan verkleinen.”
